Rozsiewanie aerozoli w stratosferze nie pomoże rolnikom

6 listopada 2025, 10:01

Nie od dzisiaj słyszymy, że zmiany klimatyczne mogą negatywnie wpłynąć na uprawę kawy, kakao i winorośli. Tymczasem od ich uprawy zależy los milionów ludzi i stanowią one ważną część gospodarki wielu krajów. Jednak wzrost temperatur i zmiany wzorca opadów powodują dużą zmienność plonów, co szczególnie dotyka niewielkich plantacji, których właściciele nie mogą liczyć na stabilność przychodów. Obecnie w skali świata nie widać spadku ogólnej produkcji, jednak coraz częściej producenci muszą mierzyć się ze znacznymi nieprzewidywalnymi wahaniami plonów.



Monumentalny budynek z prehistorycznej Mezopotamii. Kani Shaie odsłania kolejne tajemnice

4 listopada 2025, 13:38

Na stanowisku Kani Shaie w irackim Kurdystanie znaleziono monumentalny budynek. Pozwoli on lepiej poznać początki cywilizacji Mezopotamii i osadnictwa w górach Zagros. Kani Shaie to wyjątkowe miejsce. Najbardziej intensywne osadnictwo miało tu miejsce od V do połowy III tysiąclecia przed naszą erą. Ludzie mieszkali tutaj zatem w okresach Ubajd (ostatni prehistorycznym okresie Mezopotamii), Uruk (okres wczesnej historii obejmujący epokę miedzi i wczesną epokę brązu) oraz okres wczesnodynastyczny. Jednak ludzie mieszkali tam już wcześniej, w czasach kultury Halaf (VI tysiąclecie p.n.e.), przez czasy neoasyryjskie, aż po czasy imperium osmańskiego. W sumie to 7000 lat.


Ponad 2 kilometry w 2 dni. Tak szybko nie rozpadał się żaden lodowiec

4 listopada 2025, 09:34

Gdy na początku 2024 roku przelecieliśmy nad Lodowcem Hektoria, nie mogłam uwierzyć, jak wielka jego część się rozpadła. Na zdjęciach satelitarnych widzieliśmy fiord i góry, ale osobista wizyta napełniła mnie zdumieniem, mówi doktor Naomi Ochwat z CIRES (Cooperative Institute for Research in Environmental Sciences) na University of Colorado Boulder. Uczona jest główną autorką badań nad przyczynami najszybszego we współczesnej historii wycofywania się lodowca. Hektoria stracił niemal połowę masy w ciągu 2 miesięcy. Poznanie przyczyn tego zjawiska pozwoli na zidentyfikowanie innych zagrożonych lodowców.


Polska astronom znalazła pięć związków węgla w lodzie w pobliżu protogwiazdy

3 listopada 2025, 09:54

Zespół pod kierunkiem Marty Sewiło zauważył w Wielkim Obłoku Magellana pięć różnych związków węgla. Uczona, która pracuje na University of Maryland, i jej koledzy z USA, Włoch, Holandii, Wielkiej Brytanii i Niemiec, wykorzystali MIRI (Mid-Infrared Instrument) znajdujący się na Teleskopie Kosmicznym Jamesa Webba do analizy lodu otaczającego młodą masywną protogwiazdę ST6.


Amerykanie znaleźli lód sprzed 6 milionów lat. Pozwoli on lepiej zbadać zmiany klimatu

31 października 2025, 14:02

Naukowcy z USA odkryli najstarszy bezpośrednio datowany lód zawierający pęcherzyki powietrza. Rdzeń lodowy zawierający informacje sprzed 6 milionów lat został pobrany w regionie Allan Hills we Wschodniej Antarktyce. Daje on nam bezprecedensowy wgląd w klimat Ziemi z okresu, w którym – jak wskazują liczne dowody geologiczne – klimat był znacznie cieplejszy, a poziom oceanów wyższy niż obecnie.


Szczury łapią nietoperze w locie. To zagrożenie dla europejskich gatunków i ludzkiego zdrowia

31 października 2025, 11:00

Po raz pierwszy w historii sfilmowano szczury polujące na nietoperze w locie. Kamera uchwyciła niezwykłe polowanie podczas badań dwóch zimowisk nietoperzy na północny Niemiec: Segeberger Kalkberg w Bad Segeberg i Lüneburger Kalkberg w Lüneburgu. Są one używane głównie przez nietoperze z podrodzaju Myotis (Nocek). Autorzy badań stwierdzili, że ich wyniki pokazują z jednej strony dużą zdolność szczurów w przystosowaniu się do środowiska miejskiego, z drugiej zaś strony wskazują na dodatkowe źródło zgonów wśród rodzimych nietoperzy i rodzą obawy o potencjalne przenoszenie się patogenów pomiędzy dwoma ważnymi rezerwuarami świata dzikiej fauny.


Przed 1400 laty w wielkim mieście Majów kobieta została najwyższym władcą

30 października 2025, 10:07

Przed 1400 laty w mieście Majów Cobá rządziła królowa Ix Ch’ak Ch’een, poinformowali naukowcy z meksykańskiego Narodowego Instytutu Antropologii i Historii. Imię władczyni z VI wieku udało się poznać dzięki odnalezieniu w ubiegłym roku i odczytaniu tzw. Kamienia Fundacyjnego. To pierwszy monument powiązany ze zbiornikiem wodnym w Cobá i jeden z największych takich zabytków w całej strefie archeologicznej Quintana Roo.


Puszcza Białowieska w coraz gorszym stanie. Trafiła do kategorii „krytycznej” w raporcie IUCN

29 października 2025, 16:21

Stan ochrony naszego największego skarbu przyrodniczego, Puszczy Białowieskiej, spadł do kategorii „krytyczny”, informuje Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN). Organizacja opublikowała niedawno czwarty raport World Heritage Outlook. To dokonywana co kilka lat ocena działań na rzecz ochrony miejsc światowego dziedzictwa wpisanego na listę UNESCO. Puszcza Białowieska to jedno z pięciu takich miejsc w Polsce. Cztery pozostałe znajdują się w Bieszczadach.


Wyświetlacz Full HD na 1 milimetrze kwadratowym. W Würzburgu powstał namniejszy piksel.

27 października 2025, 09:35

Dzięki sprytnemu połączeniu anten optycznych i nowatorskiej architekturze fizycy z Uniwersytetu Juliusza i Maksymiliana w Würzburgu stworzyli najmniejsze piksele w historii. Może je będzie wykorzystać na przykład w „inteligentnych” okularach przyszłości, wyświetlających użytkownikowi przydatne informacje bezpośrednio w polu widzenia. Grupa pracująca pod kierunkiem profesorów Jensa Pflauma i Berta Hechta opublikował wyniki swoich badań w Science Advances.


Niezwykły zabytek potwierdza historię opisaną w Biblii? Korespondencja na szczytach władzy

23 października 2025, 06:52

W pobliżu Ściany Zachodniej na Wzgórzu Świątynnym dokonano niezwykłego odkrycia. Archeolodzy trafili na niewielki fragment glinianej tabliczki z pismem klinowym. To nie tylko jedyny akadyjski tekst pochodzący z Jerozolimy z okresu Pierwszej Świątyni, ale i zabytek opowiadający niezwykłą historię. Fragment odnosi się bowiem do nieuregulowania przez Królestwo Judy daniny należnej władcom Asyrii. Teraz specjaliści badają, czy może być to potwierdzenie biblijnej historii (2 Krl 18:7) o odmowie płacenia daniny władcy Asyrii Sennacherybowi przez króla Judy Ezechiasza.


Zostań Patronem

Od 2006 roku popularyzujemy naukę. Chcemy się rozwijać i dostarczać naszym Czytelnikom jeszcze więcej atrakcyjnych treści wysokiej jakości. Dlatego postanowiliśmy poprosić o wsparcie. Zostań naszym Patronem i pomóż nam rozwijać KopalnięWiedzy.

Patronite

Patroni KopalniWiedzy